Đặt vấn đề

Đặt vấn đề vào bài
MỤC LỤC
I.0. Khúc xạ ánh sáng
II.0. Phản xạ toàn phần
III.0. Lăng kính
NỘI DUNG
I.0. Khúc xạ ánh sáng

1. Làm thí nghiệm quan sát ảnh của đồng xu trong nước

* Câu hỏi định hướng tư duy

-  Để quan sát được ảnh của đồng xu trong nước ta sử dụng hiện tượng nào trong quang học?

-  Mắt đặt tại vị trí S, đồng đặt tai điểm A, khi chưa đổ nước vào thì không thấy đồng xu nhưng đổ nước vào lại thấy hãy giải thích vì sao?

2. Thí nghiệm làm người que chuyển động

    Hình người que vẽ bằng bút dạ trên bề mặt sáng bóng có thể di chuyển như người thật nếu chúng ta đổ nước bao phủ toàn bộ hình vẽ và thổi nhẹ vào nó.

Đoạn video trên không phải là ảo ảnh quang học hay thủ thuật do máy quay phim tạo ra, theo Sun. Bạn có thể thực hiện thí nghiệm bằng cách sử dụng bút dạ vẽ hình người lên một bề mặt phẳng và sáng bóng, sau đó đổ ít nước bao phủ hình vẽ. Hình vẽ sẽ chuyển động khi bạn thổi nhẹ nhàng vào vũng nước.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng trên là do mực của bút dạ làm từ nguyên liệu gốc dầu, cho phép nó dễ dàng bị xóa sạch khỏi bề mặt sáng bóng. Khi đổ nước lên trên hình vẽ, dầu sẽ nổi lên trên mặt nước, khiến hình vẽ di chuyển xung quanh.

II.0. Phản xạ toàn phần

1. Hiện tượng ảo ảnh

                Hiện tượng ảo ảnh thường thấy ở sa mạc.

                 Ảo ảnh trên đường nhựa

HIỆN TƯỢNG ẢO ẢNH "Ốc đảo trên sa mạc" là ví dụ truyền thống về ảo ảnh quang học. Ảo ảnh này vốn được quan sát bởi người đi trên sa mạc: họ có thể thấy xuất hiện phía trước vài trăm mét hình ảnh hồ nước lóng lánh, nhưng khi đến gần thì chỉ thấy cát. Ảo ảnh kiểu này cũng quan sát được khi đi trên đường nhựa trong thời tiết nắng nóng..

Nguyên nhân vật lý là trong điều kiện sa mạc hay đường nhựa nóng, không khí tại gần mặt đất có nhiệt độ cao hơn không khí trên cao, dẫn đến chiết suất không khí tăng theo độ cao. Trong điều kiện này, các tia sáng từ bầu trời xanh có thể được khúc xạtoàn phần đến mắt người quan sát. Do không khí luôn có các dòng đối lưu gây nhiễu loạn chiết suất, hình ảnh thu được luôndao động như khi nhìn hình ảnh bầu trời phản xạ từ mặt nước.

2. Thí nghiệm hiện tượng phản xạ toàn phần

Thí nghiệm bẻ cong ánh sángtheo dòng nước.

Giải thích: khi truyền từ nước (n1 = 4/3) sang không khí (n2=1) (từ môi trường chiết quang sang môi trường kém chiết quang) với một góc tới phù hợp như trên hình đèn laze chiếu xiên góc từ dưới lên => xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần làm cho ánh dịch chuyển dọc theo đường nước chảy ra như hình dưới đây

Ánh sáng phản xạ toàn phần tại các cạnh của dòng nước nhờ đó mà ánh sáng bị bẻ cong theo dòng nước =>ứng dụng truyền tín hiệu cáp quang.

III.0. Lăng kính

1. Hiện tượng cầu vòng.

a. Cầu vồng hiếm khi xuất hiện vào buổi trưa

Cầu vồng thường được nhìn thấy vào buổi sáng và buổi chiều tối. Đó là hiện tượng tán sắc ở ánh nắng mặt trời khi khúc xạ và phản xạ qua các giọt nước mưa ở góc tạo bởi các tia sáng mặt trời so với đường chân trời phải nhỏ hơn góc 42 độ, điều chỉ xảy ra vào buổi sáng (trước 9-10h) và buổi chiều (sau 3h).

b. Cầu vồng có thể xuất hiện vào ban đêm

Cầu vồng xuất hiện vào ban đêm được gọi là cầu vồng mặt trăng. Đó là do cầu vồng được tạo ra bởi ánh sáng phản chiếu trên bề mặt mặt trăng chứ không phải từ ánh sáng mặt trời trực tiếp.

c.  Hai người không nhìn thấy màu sắc cầu vồng giống nhau

Tia sáng mặt trời khúc xạ với những hạt mưa nhất định tạo ra hình ảnh cầu vồng trong mắt một người, nhưng đồng thời những tia sáng này cũng khúc xạ với những hạt mưa khác theo góc khác trong tầm mắt của ai đó. Chính bởi vậy màu sắc cầu vồng nhìn thấy của mỗi người khác nhau, dù đứng cùng một vị trí và ngắm cùng một cầu vồng.

d. Không thể tiến sát tới cầu vồng

Cầu vồng di chuyển khi người nhìn di chuyển, đó là vì ánh sáng tạo nên cầu vồng hình thành ở một khoảng cách và góc nhất định với mắt người quan sát. Khoảng cách này luôn tồn tại giữa người xem với hiện tượng.

e.  Không thể nhìn thấy hết tất cả các màu của cầu vồng

Ngoài 7 màu cơ bản là đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm và tím, cầu vồng được tạo thành từ hơn một triệu màu tán sắc liên tiếp, bao gồm những màu mà mắt thường con người không nhìn thấy.

f. Nhiều cầu vồng có thể được hình thành cùng một thời điểm

Người quan sát có thể nhìn thấy nhiều hơn một cầu vồng khi ánh sáng khúc xạ lại bên trong giọt nước, và chia thành các màu sắc thành phần. Cầu vồng đôi xuất hiện khi điều này xảy ra bên trong giọt nước hai lần, gấp ba khi nó xảy ra 3 lần, và thậm chí gấp 4 nếu nó xảy ra 4 lần.

2. Video

Những điều ít biết về 12 loại cầu vồng

Cầu vồng là một hiện tượng tự nhiên khá phổ biến nhưng có một số điều ít người biết về nó, như có 12 loại cầu vồng khác nhau hay hình dạng thực của cầu vồng là đường tròn khép kín.